การเข้าถึงเข้าอาคาร รถไฟทางคู่ สถานีวังก์พง

14 กันยายน 2565
เราไปดูการก่อสร้าง รถไฟทางคู่ โครงการยกระดับการเดินทางด้วยรถไฟ ของ รฟท. ที่กำลังเกิดขึ้นทั่วประเทศไทย
การเข้าถึงอาคารหลักมีลักษณะแตกต่างกันไปตามกายภาพ แต่สิ่งอำนวยความสะดวกคล้ายๆ กันครับ
คือ จากระดับพื้นดิน พื้นอาคารยกสูงประมาณ 1 ฝ่ามือ, บันไดและมีทางลาดอยู่ข้างๆตามภาพคือสถานีที่วังก์พง มีแปลกไปนิดหน่อย ผมกำหนดจุดไว้ให้ดังนี้ครับ

1) จากระดับพื้นถนนเข้าเขตอาคาร : ผมให้สีเหลือง(ควรปรับปรุง)
แบบมาตรฐานมีทางลาดให้อย่างที่เห็น สิ่งแรกที่ผมเห็นคือร่องทางลาดแคบมาก
มันบอกอะไรเราได้บ้าง ผมเดา ‘ความคิดคนออกแบบ’ คือทำทางลาดให้คนพิการที่นั่งรถเข็นใช้ และนึกถึงเพียง “รถเข็น” เท่านั้น

ให้ลองคิดเพิ่ม รถเข็นคันที่กว้างหน่อย, ครอบครัวที่มีรถเข็นเด็กที่กว้างหน่อย แบบเด็ก2 คน(เคยเห็นกันไหมครับ ผมเห็นบ่อยๆ)
กลุ่มคนเหล่านี้จะใช้ได้ยากลำบากหรือใช้ไม่ได้เลย

แนะนำ: ตลอดหน้าอาคาร ปรับให้เป็นทางลาดทั้งหน้า ทำได้ง่ายๆ ครับ

2) ร่องหญ้า : ผมให้สีแดง (ต้องแก้ไข)
เพราะมันไม่มีเหตุผล พี่ๆ คนสร้างเองก็งง ว่าทำไมมีร่องหญ้า, สมมุติกลุ่มคนรถเข็นขึ้นมาก็จะถูกร่องหญ้านี้ขวาง “ไปได้แต่อันตราย” ครับ

แนะนำ: ยกเลิกร่องหญ้า ปูพื้นเต็มหน้า

3) ทางลาดขึ้นอาคารหลัก : สีฟ้า (ทำได้ดี)
ทางลาดทำได้ดี มีราวจับ ได้มาตรฐานครับ
ออกตัวว่าผมไม่ได้วัดเป๊ะๆ นะครับ ประเมินจากสายตาและลองเข็นขึ้นและลงไม่ติดอะไร

แนะนำ:
จุดนี้ถือว่าทำได้ดีแล้วกับแนวคิดการสร้างทางเลือก(คือทางลาด) ให้กับคนพิการ
แต่สำหรับผมถือว่าเป็นแนวคิดดั้งเดิม และควรคิดกันใหม่ได้แล้วครับ

คิดใหม่ยังไง?

ให้นึกถึง เวลาผมมากับเพื่อนๆ จะเข้าตัวอาคาร ผมต้องเข็นรถไปใช้ทางลาดด้านข้าง, มีปัญหาอะไรไหม? ไม่มีครับ ทำได้(และดีด้วย)
แต่ภาพที่เกิดขึ้น คือ ไอ้เจ้าซาบะ เป็นคนพิการที่นั่งรถเข็น มันกำลังเข็นรถไปใช้ทางลาดที่สร้างไว้ให้ ส่วนเพื่อนๆ ก็เดินตรงเข้าอาคาร…

พอเห็น พอนึกออก มั้ยครับ?

มันไม่ได้ลึกล้ำอะไรเลย ให้นึกถึงสถานีรถไฟฟ้าในกรุงเทพที่ทุกคนเดินเข้าห้างกันชิลๆ
ภาพเหมือนกันเป๊ะเลย เราจะเห็น “ทุกคน” เดิน เข็น ลากกระเป๋าเข้าอาคารด้วยกันแบบไม่รู้สึกอะไรเลย นั่นแหละ ผมอยากเห็นภาพนั้น

ใช่ครับ ผมกำลังพูดถึงการออกแบบที่คำนึงถึงทุกคน “ไม่ใช่เพียงการคำนึงถึงแล้วสร้างให้” ตามที่เราเห็น
แต่ต้องพยายามให้อยู่ด้วยกันให้มากที่สุด (Inclusive Design) และความสูงอาคารเพียงบันได 3 ขั้น หากเราใส่ใจการออกแบบซักนิด มีการพูดคุยกันตั้งแต่เริ่มต้น เราจะได้ทางเข้าอาคารที่ทุกคนเดิน เข็น ลากกระเป๋าเข้าอาคารด้วยกัน อย่างมีความสุข

กราบฝากผู้บริหาร รฟท ถ้าทำได้อยากให้ปรับแบบในสถานีใหม่ๆ ทั่วประเทศ และขอฝากข้อมูลถึงผู้ที่รับผิดชอบในการสร้างสิ่งสาธารณะทุกๆ ท่านครับ