ผมนั่งรอจนเจ้าของรถกลับมา ยกมือไหว้พี่ผู้หญิงอย่างสุภาพ พร้อมบอกพี่เขาว่า… “พี่ครับ พี่จอดรถทับเส้น คนพิการขึ้น-ลงรถจะลำบากพอควรครับพี่…” พี่เค้าน่ารัก ยกมือไหว้ พร้อมกับกล่าวคำขอโทษตอบ.. ปัญหาสังคมบ้านเรา เกิดจากการละเลยสิ่งเล็กๆ ต่างๆ เหล่านี้ล่ะครับ แล้วมันก็สะสมจนเต็มไปหมด กลายเป็นปัญหาระดับชาติ ผมหวังว่า การที่ผมไม่ปล่อยให้ปัญหาผ่านเลยไป แก้ไขทุกๆ ครั้ง จะเป็นส่วนเล็กๆ ที่จะช่วยเปลี่ยนแปลงสังคมได้บ้าง ผมหวังว่า อย่างน้อย การเปลี่ยนแปลง จะเกิดขึ้นในใจคุณบ้าง ช่วยกันนะครับ

  งาน The Knowledge Co-Creation Program (Group And Region Focus) In Independent Living And Mainstreaming For Persons With Disabilities In Africa ปีนี้เราไปร่วมทำงาน ร่วมให้ข้อมูล 2 วันครับ จบงานก็ถ่ายรูปเป็นที่ระทึกกันหน่อย^^

ในการร่วมงานปีนี้ เรามีน้องคนนี้มาร่วมทำงานกับการอบรมให้กับเพื่อนๆ ชาวแอฟริกาด้วย หลังงานพูดวันนี้เราได้นั่งคุยกัน ได้ไปนั่งทานข้าวเย็นกัน ก่อนที่ต่างคนจะต่างแยกย้ายกลับไปพักผ่อน ผมได้ข้อมูลเกี่ยวกับการเข้าถึงของระบบขนส่งสาธารณะที่โตเกียวเพิ่มเติมจาก 2 ปีที่แล้วที่ผมไปมาล่าสุดด้วยครับ

เมื่อวานประกาศหาผู้ช่วย คนที่ส่งข้อความมาหาพร้อมช่วยทันที คือน้องคนนี้ครับ น้องคนนี้ติดตามผมมาตั้งแต่ต้น ตั้งแต่ก่อน 5 ปีที่แล้ว ที่ผมโพสคลิ๊ปแรก เรื่อง #ที่จอดรถคนพิการ เมื่อวานน้องอ่านข้อมูลที่ผมโพส(ไม่กี่บรรทัด) อย่างละเอียด ก็ติดต่อหาผมทันที ‘ลีฟ’ เคยได้รับอุบัติเหตุอย่างหนัก แขนขวาหัก+ข้อศอกแตก ข้อมือซ้ายแตก+ ข้อศอกขวาแตก ข้อเท้า ตาตุ่มแตกหมอต้องใช้เหล็กยึด สังเกตุซะหน่อยก็จะรู้ว่าการเดิน และแขน 1 ข้างติดหยิบจับอะไรได้ไม่ดีนัก แต่หากน้องเดินผ่านไม่สังเกตุจะไม่รู้เลยว่าน้องมีร่างกายที่บกพร่อง (บางส่วน)

เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นช่วงสั้นๆ เรากำลังเดินทางผ่านระบบรถไฟฟ้า MRT สถานีสนามชัยครับ พอดีมีเพื่อนชาวอาฟาริกาขอจับมือ ทักทาย สวัสดีน้องที่ทำหน้าที่ในอ๊อฟฟิศ ผมจะรีรอได้อย่างไรละครับ ปรี่เข้าไปขอจับมือน้องบ้าง แบบไม่ต้องซื้อบัตรกันเลย น้องน่ารักมากครับ ดูรอยยิ้มสิ!!

การขึ้น-ลงรถไฟฟ้านั้น ทุกๆ ระบบจะมีช่องว่างมากน้อยต่างกัน นอกจากช่องว่างแล้วบางจุดมีความต่างของระดับด้วย ช่องว่างนี้ทุกคนไม่สะดวกนัก คนทั่วไปก้าวข้ามได้สบายมาก แต่กลุ่มคนที่ใช้รถเข็น โดยเฉพาะคนพิการรุนแรงช่วยเหลือตัวเองได้น้อยและต้องใช้รถเข็นไฟฟ้ามีน้ำหนักมาก การเดินทางนั้นมีความเสี่ยงสูงว่ากลุ่มคนอื่นๆ มาก

THE KNOWLEDGE CO-CREATION PROGRAM (GROUP AND REGION FOCUS) IN INDEPENDENT LIVING AND MAINSTREAMING FOR PERSONS WITH DISABILITIES IN AFRICA เป็นโครงการที่ให้ทุนโดย JICA และมี DPI เป็นคนทำงาน ทุกๆ ปีจะมีกลุ่มแกนนำจากแต่ละทวีปเข้าร่วมอบรมที่ญี่ปุ่นและมาที่ประเทศไทย ปีนี้เป็นปีที่ 3 แล้ว ที่เราได้ร่วมเป็นเจ้าภาพ ต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองจากแดนไกล วันนี้ร่วมกันพาเพื่อนใหม่ท่องเที่ยวเมืองหลวงของเราและทดลองเดินทางด้วยระบบขนส่งสาธารณะ ไปเยี่ยมชมระบบรถไฟฟ้าทั้งเก่าและใหม่เพื่อให้เพื่อนใหม่ของเราได้เห็น ได้ออกความเห็นในทุกๆ เรื่อง

วันอังคารที่ผ่านมา น้องทราย น้องลูเตอร์ น้องหนู และพี่ซาบะ ได้โอกาสนั่งแปลกเปลี่ยนความคิดกัน ตลอดเวลาของการพูดคุย 1 ชั่วโมงนั้น สรุปได้ว่า ถึงแม้เรามีสภาพร่างกายการแตกต่างกัน แต่สิ่งที่เราต้องการเหมือนกัน คือ

Accessibility หรือ “การเข้าถึง” เป็นประเด็นที่ถูกจับตามองในยุคนี้อย่างมาก ไม่ใช่เฉพาะกับขนส่งมวลชน แต่รวมถึงพื้นที่เอกชน สถานที่สาธารณะ แต่แทบจะทุกที่เลยก็ว่าได้ โดยต้องไม่มีอุปสรรคสิ่งกีดขวาง (barrier-free) ทุกคนต้องเข้าถึงได้ แต่เวลาเราพูดถึงการ ‘เข้าถึงได้’ เรามักหมายถึง เข้าถึงได้ทาง “กายภาพ” คือมีทางลาด มีลิฟต์ มีที่จอดรถผู้พิการ มีห้องน้ำผู้พิการ ต่างๆ นานา แต่ในบริบทของขนส่งมวลชน การเข้าถึงได้ทางกายภาพอย่างเดียวนั้นไม่พอ เพราะต้องเข้าถึงได้ทางการเงินด้วย! (financially accessible)

นานมากแล้วที่ผมไม่ยอมเข้าไปในโบสถ์หรือพื้นที่ที่เข้าถึงไม่ได้ง่ายๆ เพียงเพราะรำคาญและไม่อยากถูกช่วยเหลือ ไม่อยากรบกวนใคร ไม่อยากถูกยกเหมือนเป็นสิ่งของ ผมมักปฏิเสธและนั่งอยู่ข้างนอก เลือกที่จะไม่สนใจแทน วันนี้ผมถูกคุณพี่ที่ดูแลสถานที่กระตุ้นว่า “ไหนๆ ก็มาแล้ว มาให้ถึง…”