การออกแบบระบบขนส่งสาธารณะ ควรเอื้อให้ทุกคนหนีภัยได้เท่าๆ กัน

เคยนึกกันบ้างมั้ยครับ เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน พวกเราทำยังไง, แทบไม่ต้องคิด ทุกคนก็คงคิดไม่ต่างกับผมคือ “โกยดิค๊าบบ”
คำว่า “โกย” เป็นธรรมดามากที่ทุกคนก็นึกถึงตัวเองก่อนเป็นอันดับแรก ไม่ต่างกัน ผมก็ต้องนึกถึงผมด้วยเช่นกัน ว่าผมจะ “โกย” ยังไง

หลังวันฮาโลวีนที่ผ่านมาผมได้รับข่าวในระบบรถไฟฟ้ากรุงโตเกียว มีคนไล่เอามีดแทงผู้โดยสารในตู้โดยสารรถไฟฟ้าและวางเพลิง มีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บ
พอดีเพิ่งได้ดูคลิ๊ปข่าว น่าสนใจมาก มาคุยกันหน่อยครับ…

เอาข้อมูลคลิ๊ปก่อน สิ่งที่ผมเห็นความแตกต่างคือ:
[ภายในตู้โดยสารรถไฟฟ้าขบวนนี้ของญี่ปุ่น] ไม่มีเสากลาง เอื้อให้คนวิ่ง เอื้อให้จำนวนคน ‘วิ่งหนี’ ได้สะดวกมาก และสำคัญมากคือ “ความกว้างทางเดิน เอื้อให้คนที่นั่งรถเข็น ครอบครัวที่มีรถเข็นมีเด็กเล็กเข็นหนีได้สะดวกมาก”
[ในขณะที่ตู้โดยสารรถไฟฟ้าบ้านเรา] มีเสากลางรถ คนเคลื่อนตัว, หนีได้ลำบาก รถเข็นไม่ต้องคุยกัน ยากมากครับ

ผมพูดมาหลายๆ ครั้ง ประเด็น “หนีภัย” เป็นหนึ่งประเด็นที่สำคัญมาก, จากที่ผมพอได้ร่วมงานกับภาครัฐหลายครั้ง การออกแบบหนีภัย แผนที่เตรียมไว้สำหรับคนพิการคือการรอความช่วยเหลือ ในขณะที่คนอื่นๆ มีแผน มีวิธีหนีตายด้วยตัวเองได้

เราเข้าใจกันเป็นอย่างดีครับว่า ศักยภาพร่างกายคนต่างๆ กัน มีโอกาสหนีได้มากน้อยต่างกัน แต่ผมคิดว่าหากเราปักธงสร้างความเท่าเทียม สร้างระบบที่เอื้อให้คนหนีได้ด้วยตัวเองได้มากที่สุดแล้ว ผมเชื่อมั่นว่าในช่วงนาทีก่อนที่จะเกิดความช่วยเหลือนั้นจะทำให้หนึ่งชีวิตมีโอกาสรอดได้มากขึ้นอย่างแน่นอน

เพิ่มเติมจากคลิ๊ป เอาระบบขนส่งสาธารณะก่อนนะครับ สิ่งที่ผมเห็นที่ขอยกมาก่อน คงต้องคุยกันกับผู้เชี่ยวชาญในเรื่องการออกแบบระบบและการหนีภัยอย่างเข้มๆ มีอะไรบ้าง:
1. มองถึงคนทุกกลุ่ม ทุกสภาพร่างกาย
2. การขึ้น/ลง เข้า/ออก ตู้ หรือ รถโดยสาร หรือ อาคาร
3. การเดินบนราง ขนาดรางที่ควรเพิ่มความกว้างเอื้อให้ผมเข็นรถได้ มีความปลอดภัยในระดับหนึ่ง
4. ระบบรายงานเหตุฉุกเฉิน การติดต่อ ประสานงาน การขอความช่วยเหลือ

กราบเรียนถึงผู้บริหารระดับสูงของระบบขนส่งสาธารณะและพื้นที่เมือง ขอให้เกิดโครงการ เปิดเวที “หนีภัยเป็นเรื่องของทุกคน” พูดคุยกัน หารือกัน เตรียมความพร้อมกัน ยิ่งเร็วยิ่งดี ยิ่งเป็นประโยชน์ต่อคน “ทุกคน” ครับ

ขอบคุณคลิ๊ปจาก South China Morning Post ครับ: